Cây mật gấu có tên khoa học là Gymnanthemum amygdalinum, thuộc họ Cúc loại cây này được biết đến với nhiều công dụng chữa các bệnh về xương khớp, tiểu đường, ho đờm,…Bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm cũng như công dụng và những ứng dụng của loại cây này trong các bài thuốc chữa bệnh.
Contents
Đặc điểm của cây mật gấu.
Cây mật gấu thuộc dòng cây thân thảo sống lâu năm, chúng mọc thành bụi và có thể cao từ 2-5m tùy thuộc vào tình trạng đất cũng như môi trường sinh trưởng, chăm sóc.
Lá cây thuôn dài có hình elip, có độ dài từ 4-10cm, độ rộng từ 2-4cm, viền mép hình răng cưa. Lá mọc so le nhau và có màu xanh thẫm đặc trưng.
Hoa cây mật gấu thường nở vào tháng 2 đến tháng 4 hằng năm, là hoa lưỡng tính chúng mọc thành chùm có màu vàng nhạt.
Kết thúc kỳ hoa thì tầm tháng 4-6 hằng năm quả cây mật gấu sẽ xuất hiện, quả có hình trám, khi chín có màu nâu đen.
Cây mật gấu phân bố ở đâu
Cây mật gấu hay còn gọi là cây lá đắng, hoàn liên ô rô, mã hổ thích hợp sinh trưởng trong vùng khí hậu nhiệt đới châu Á hay châu Phi, xuất hiện nhiều ở các quốc gia như Trung Quốc, Lào, Ấn Độ, Nepal…
Ở Việt Nam loại cây này được coi như một dược liệu quý, do đặc điểm sinh trưởng mà cây mọc nhiều ở vùng núi Tây Bắc, hay một số tỉnh vùng Nam Bộ.
Công dụng cây mật gấu.
Cây mật gấu là dược liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên nên ngày nay với sự phát triển của công nghệ thì việc đưa loại cây này vào các bài thuốc chữa bệnh không còn quá xa lạ.
Từ dân gian đến nay các bài thuốc lưu truyền về công dụng của cây mật gấu vẫn còn nguyên giá trị của nó.
Trong loại cây này có chứa nhiều tinh chất cũng như chiết suất vô cùng quý như exercise in A, ursolic acid, beta sitosterol, glucoside…. bên cạnh đó chứa hàm lượng lớn vitamin B1, B1, C, A và E có tác dụng
- Ngăn ngừa sự hình thành và phát triển xấu của các tế bào có hại cho cơ thể có thể kể đến như ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư gan
- Beta sitosterol có trong lá và quả cây mật gấu tác dụng chữa các bệnh về mắt đặc biệt là bệnh mắt đỏ; bệnh vàng da
- Tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể
- Lá cây bắc mật chứa linolenic có tác dụng tốt cho hệ tim mạch, điều hòa máu huyết, hạn chế tính trạng đông máu
- Khả năng kháng viêm, thanh nhiệt được dùng trong các bài thuốc hạ sốt, điều trị sốt rét, giảm căng thẳng mệt mỏi
- Là dược liệu quan trọng trong các bài thuốc chữa bệnh về xương khớp, tê thấp, giảm đau hiệu quả
- Chữa các bệnh về đường tiêu hóa, cải thiện viêm đại tràng, giảm nhanh các triệu chứng kiết lỵ, táo bón, rối loạn tiêu hóa.
Cách dùng cây mật gấu
Người ta có thể sử dụng tất cả các bộ phận của cây mật gấu để làm thuốc, cây có thể sinh trưởng quanh năm nên việc tìm kiếm và thu hoạch cũng khá dễ dàng.
Sau khi thu hoặc về thì sơ chế sạch sẽ, loại bỏ những phần rễ hay lá đã bị hỏng.
Cây mật gấu ít khi dùng tươi mà đa số người ta ngâm rượu làm thuốc hoặc sắc nước uống
Bảo quản khô cây mật gấu để thời gian dùng được lâu hơn, cây mật gấu phơi khô, sao vàng để tránh được mốc, ẩm ướt.
Các bài thuốc từ cây mật gấu
Bài thuốc giải độc, làm mát gan
Như đã nói về các hoạt chất có trong cây mật gấu có tác dụng cực tốt trong việc giải độc thanh lọc cơ thể và điều hòa chức năng của gan.Bên cạnh đó bản thân cây mật gấu có tính hàn nên với các bệnh nóng trong, nóng gan thì đây được coi là dược liệu vô cùng quan trọng. Sử dụng được tất cả bộ phận cây mật gấu từ rễ, thân, lá khoảng 100 gam, sau khi thu hoạch thì sơ chế sạch sẽ và đem hãm với 1,5l nước thật sôi để cây ra hết tinh chất và sử dụng hàng ngày.Chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả đáng mong đợi cho người bệnh.
Bài thuốc trị đau nhức xương khớp, rối loạn tiêu hóa
Trong thân cây mật gấu chứa chiết xuất có khả năng cải thiện các bệnh về xương khớp cũng như các bệnh về đường tiêu hóa. Thân cây thu hoạch về có thể phơi khô để sắc nước uống hằng ngày hoặc ngâm rượu đến khi rượu có màu ngả vàng thì có thể sử dụng, lưu ý chỉ sử dụng một lượng nhỏ rượu cho mỗi lần dùng.
Bài thuốc trị đái tháo đường
Cây mật gấu có vị đắng lại chứa nhiều khoáng chất tốt cho cơ thể nên với bệnh nhân đái tháo đường có bài thuốc rất hiệu quả từ cây mật gấu. Tuy nhiên bài thuốc này có khả năng điều trị chứng đái tháo đường loại 2. Lấy là mật gấu phơi khô đun với 1,5l nước sôi dùng thay nước lọc hàng ngày từ đó giúp cải thiện tình trạng bệnh. điều hòa lượng đường trong máu, giảm lượng đường để hạn chế sự phát triển xấu của bệnh.
Bài thuốc chữa viêm túi mật cực tốt
Bài thuốc này cần chuẩn bị nguyên liệu cây là mật gấu khô với khối lượng 35g kết hợp với các loại thảo mộc thiên nhiên để tăng hiệu quả cho bài thuốc đó là mộc thông 20g, chi tử 10g và nhân trần 8g. Sơ chế sạch và mang chúng đi sắc với nước sôi sử dụng hàng ngày trong một thời gian nhất định sẽ mang lại hiệu quả đáng bất ngờ.
Bài thuốc chữa viêm gan cấp
Sử dụng cây mật gấu tươi rửa sạch, đem để ráo nước bên cạnh đó kết hợp 12g diệp hạ châu và 15g cỏ gà khô cũng cần được rửa sạch với nước. Mang đi sắc với 1.5l nước đến khi sủi lớn thì bật nhỏ lửa đến khi lượng nước còn lại vừa đủ thì mang đi dùng khi đó các tinh chất có trong bài thuốc sẽ được tiết ra nhiều nhất.
Lưu ý khi sử dụng cây mật gấu
– Không sử dụng cây mật gấu cho phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú
– Không sử dụng cho bệnh nhân huyết áp thấp hay dị ứng với tất cả các thành phần nào có trong cây mật gấu
– Sử dụng cây mật gấu trong thời gian dài có thể gây các tổn thương cho các cơ quan nội tạng khác
– Việc sơ chế và bảo quản cây này phải đảm bảo an toàn và vệ sinh
– Khi có bất kì phản ứng nào trong quá trình sử dụng phải đến cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn
– Cây mật gấu có thể tương tác ngược với các loại dược phẩm và thuốc tây khác nên mọi sự kết hợp loại cây này với các loại thuốc khác phải được sự đồng ý của bác sỹ.
Cây mật gấu được coi là dược liệu quý, loại dược liệu có sẵn và nguồn gốc từ thiên nhiên nên được ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh hiệu quả. Loại cây này dễ tìm kiếm, dễ sử dụng và chi phí tiết kiệm nhưng không nên lạm dụng mà phải được sự tư vấn từ các chuyên gia.
