Điện trở là gì? Ký hiệu, đơn vị đo, công thức tính điện trở

Điện trở là một trong những danh từ quen thuộc với nhiều người. Tuy nhiên, để hiểu rõ về khái niệm này thì không phải ai cũng biết. Để giải đáp thắc mắc này cho bạn, cũng như cung cấp thêm các thông tin như ký hiệu, đơn vị đo, công thức tính điện trở chi tiết như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tham khảo bài viết dưới đây ngay bạn nhé!
Contents
Điện trở là gì?
Điện trở là đại lượng vật lý dùng để cản trở dòng điện của một vật dẫn điện. Nếu vật dẫn điện tốt thì điện trở nhỏ, vật dẫn điện kém thì điện trở lớn, vật cách điện thì điện trở là vô cùng lớn.
Bên cạnh đó, điện trở dùng để chia điện áp, kích hoạt các linh kiện điện tử chủ động, điểm cuối cùng trong đường truyền điện đồng thời được ứng dụng phổ biến trong nhiều phương tiện, dụng cụ khác phục vụ cuộc sống của con người.
Tuỳ theo tiêu chuẩn của mỗi quốc gia mà trong sơ đồ mạch điện thì điện trở có những ký hiệu riêng rẽ giúp cho người đọc sơ đồ dễ dàng nhận diện được. Thông thường điện trở có 2 loại ký hiệu phổ biến, kể đến đó là: kiểu điện trở kiểu Mỹ và ký hiệu điện trở theo kiểu (IEC).
Các loại điện trở phổ biến hiện nay
Có nhiều cách để phân chia các loại điện trở khác nhau. Thông thường, trên thị trường có 3 loại điện trở phổ biến:
- Điện trở thường là các loại điện trở có công suất nhỏ khoảng từ 0,125W đến 0,5W
- Điện trở công suất là các điện trở có công suất lớn hơn từ 1W và nhỏ hơn 10W
- Điện trở sứ, điện trở nhiệt: là cách gọi khác của các điện trở công suất, loại điện trở này thường được bọc một lớp sứ khi chúng hoạt động.
Ngoài ra, chúng ta có thể dựa vào các đặc điểm dưới đây để có thể dễ dàng phân loại điện trở, cụ thể:
Dựa vào tính chất của điện trở:
- Điện trở tuyến tính: là loại điện trở có trở kháng không đổi khi gia tăng sự chênh lệch điện áp trên nó. Hoặc trở kháng hoặc dòng điện thông qua điện trở không thay đổi khi điện áp thay đổi.
- Điện trở phi tuyến tính: là những loại điện trở trong đó dòng điện đi qua nó là không chính xác tỷ lệ thuận với sự chênh lệch điện áp trên nó.
Dựa vào giá trị của điện trở
- Điện trở cố định: Trong điện trở cố định chia làm 2 loại điện trở là làm bằng chì và điện trở hợp chất cacbon.
Điện trở làm bằng chì: Đây là loại điện trở khá phổ biến trong cuộc sống hiện nay. Thông tin về điện trở làm bằng chì: thông qua lỗ thành phần để rời khỏi trục. Những yếu tố khác có thể dẫn điện ra ngoài. Khi điện trở suất đạt giá trị cao có thể lấy dẫn của nó thiết kế vào bộ tản nhiệt ứng dụng.
Điện trở hợp chất cacbon: Điện trở hợp chất cacbon bao gồm ống điện trở, dây chì hoặc có thể là tấm kim loại. Chúng được nhúng bên trong.
Vỏ ngoài của điện trở được bảo vệ bằng một lớp sơn hoặc một lớp nhựa. Trước đây, điện trở chưa được bao bọc bởi một lớp cách điện. Dây dẫn của nó được cuốn xung quanh 2 đầu và hàn chặt lại. Mãi đến sau này, các nhà sản xuất mới sơn mã vạch giá trị của điện trở tương ứng.
- Biến trở hoặc chiết áp: Biến trở hoặc chiết áp là những loại điện trở có giá trị điện trở suất có thể thay đổi được trong quá trình sử dụng. Đây là những loại điện trở thường chứa một trục có thể xoay hoặc di chuyển bằng tay, thậm chí một khe điều khiển bằng vít để thay đổi giá trị của nó ở giữa một khoảng phạm vi cố định.
Dựa trên chức năng của điện trở
- Điện trở chính xác: là điện trở có giá trị dung sai rất thấp và có độ chính xác cao. Tất cả các điện trở đi với một giá trị. Tất cả các điện trở đi với một giá trị, được đưa ra như là một tỷ lệ phần trăm. Các giá trị dung sai cho chúng ta biết thông số thực gần với giá trị danh nghĩa.
- Điện trở nóng chảy: Là điện trở dây quấn được thiết kế để bị nóng hỏng dễ dàng khi công suất qua điện trở vượt mức cho phép.Khi công suất không bị vượt quá, nó hoạt động như điện trở hạn dòng.
- Điện trở nhiệt: Sở dĩ có tên gọi này là vì trở kháng của các linh kiện này sẽ thay đổi rõ rệt khi có sự thay đổi về nhiệt độ. Với đặc điểm này, chúng được ứng dụng rất phổ biến và được cấu tạo trong tất cả các thiết bị gia dụng như: nồi cơm điện, bếp từ, tủ lạnh, điều hoà,…
- Điện trở quang: điện trở quang là một linh kiện được sản xuất bởi một chất đặc biệt có khả năng làm thay đổi điện trở khi có ánh sáng chiếu sáng. Bởi cũng có thể hiểu đơn giản thì điện trở quang là điện trở làm thay đổi các giá trị theo cường độ ánh sáng.
Công thức tính của điện trở
R = U/I
Cụ thể:
- U là hiệu điện thế giữa 2 đầu vật dẫn điện (V)
- I là cường độ dòng điện đi qua vật dẫn điện (Ampe)
- R là điện trở của vật dẫn điện (Ω)
Công suất tiêu thụ trên điện trở
Công suất tiêu thụ bởi 1 điện trở có trở kháng R (Ω) được tính theo công thức:
P= U.I = I2.R = U2/R
Cụ thể:
- U là điện áp trên điện trở (V)
- I là dòng điện đi qua (A)
Trên đây là toàn bộ những thông tin về điện trở là gì? Ký hiệu, đơn vị đo, công thức tính điện trở mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp trong nội dung bài đọc sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lĩnh vực này. Từ đó sẽ ứng dụng hiệu quả để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.